Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa

kościół filialny pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, zbudowany w końcu XV/XVI wieku z wykorzystaniem murów starszego; późnogotycki. W XVIII wieku został powiększony o zakrystię i kruchtę. Murowany z kamienia polnego, jednonawowy z wyodrębnionym trójbocznie zamkniętym prezbiterium i prostokątną wieżą od zachodu. Przy prezbiterium znajduje się zakrystia, a przy nawie kruchta. Prezbiterium we wnętrzu nakryte sklepieniem sieciowym, a w zakrystii znajduje się sklepienie kolebkowe. W nawie jest strop z 1714 roku. We wnętrzu znajdują się renesansowe drewniane empory wykonane przez Martena Bisela w 1567 roku. Wyposażenie wnętrza z okresu renesansu i baroku z XVI - XVII w. Zachowała się również późnoromańska kamienna chrzcielnica z XIII w. Kościół jest otoczony kamiennym murem z bramą z 1711 r. Przy murze stała nagrobna kaplica z 1720 r., która w 1968 roku została zdemontowana podczas likwidacji cmentarza ewangelickiego

Historia miejscowości

Najstarsza wzmianka o wsi Białowice (niem. Billendorf) pochodzi z 1355 roku, gdy była własnością żarskiego rodu Bibersteinów. W 1540 roku wieś staje się lennem rodu von Wiedebach. W roku 1551, wobec wymarcia rodu Bibersteinów państwo stanowe Żary-Trzebiel, w tym Białowice, przejął w bezpośrednie władanie Ferdynand Habsburg – cesarz rzymski i król Niemiec. W 1588 roku sprzedał lenno biskupowi wrocławskiemu Balthasarowi von Promnitz, który w roku następnym przekazał je swemu kuzynowi, Seygfridowi von Promnitz z Lasocina. Najprawdopodobniej z czasem jego władania w państwie stanowym należy wiązać wybudowanie w Białowicach zamku (prawdopodobnie trzykondygnacyjnego), który pełnił jednocześnie funkcję obronną i był siedzibą rodziny szlacheckiej von Wiedenbach, będącej w stosunku lennym wobec Promnitzów z Żar. W 1652 roku wygasła białowicka linia rodu Wiedenbachów i wieś nadawana była jako lenno kolejno: Karolowi Christoffowi von Rottenburg (1652), Kasprowi von Berg (1679), Amandusowi Frankel (od 1702). Po roku 1734 dobrami białowickimi bezpośrednio zarządzał ostatni przedstawiciel rodu von Promnitz – Hans Erdmann. Z jego inicjatywy około 1758 roku doszło do przekształcenia zamku na spichlerz, w efekcie czego doszło do zatarcia renesansowych cech stylowych budowli. W wyniku przebudowy (wykucie otworu wjazdowego, umieszczenie w północnej i zachodniej połaci dachu otworów wentylujących, usunięcie wewnętrznych podziałów), doszło do zmian w konstrukcji, efektem czego było zarwanie się czterospadowego dachu, zniszczenie stropu dwóch kondygnacji oraz drewnianych schodów. Wtedy obiekt, już jako dwukondygnacyjny, został nakryty nowym czterospadowym dachem. Jednocześnie zasypano południowy odcinek, otaczającej zamek fosy. O losach budowli w XVIII-XIX wieku, aż do II wojny światowej brakuje informacji. Istniejąca obecnie zabudowa folwarczna powstała w XIX wieku. Po II wojnie światowej budynek spichlerza stanowił własność PGR, nie był użytkowany i podlegał dewastacji. W 1978 roku powstała wyrwa w dachu. Aktualnie obiekt jest w stanie ruiny.

Płyta nagrobna Carla von Rothenburg

               
               
               
               
               

Płyta nagrobna Carla Christopha von Rothenburg, któremu rodzina von Promnitz nadała w 1652 roku w lenno Białowice, zmarłego około 1675 roku, ponieważ już w 1679 roku zostało nadane po jego śmierci lenno rodzinie von Berg. U góry po lewej stronie herb von Rothenburg a po prawej herb von Bunaw.

Płyta nagrobna Hansa von Berg † 1701

               
               
               
               
               
               
               
               

Płyta nagrobna Hansa Caspra von Berg, urodzonego w 1649 roku a zmarłego 13 listopada 1701 roku w wieku 52 lat. W 1679 roku rodzina von Promnitz po śmierci Carla von Rothenburg, nadała mu w lenno Białowice.
Wokół postaci zmarłego cztery herby. Po stronie ojczystej von Berg i von Oppel a po stronie macierzystej von Knobelsdorf oraz von Bomsdorf,

Wohl Meritirter Lieutenamt würd Gebohren Ao 1649 Starb den 13. November Ao 1701 Seines Alters 52. Jahre Der Wohlgebohrne Ritter und Herr Hanns Casper von Berg

Epitafia

               

Barokowe epitafia oparte o mur cmentarny. Z daleka wydają się wspaniałe, ale po podejściu bliżej okazuje się, że są bardzo skorodowane a niektóre wręcz nieczytelne.

Epitafium Marie Schulze † 1881

Epitafium Marie Dorothee Schulze zd. Fiegner, urodzonej 11 grudnia 1802 roku a zmarłej w wieku 78 lat i 1 miesiąca 5 lutego 1881 roku.

Epitafium Johanna Gettnera

Epitafium Johanna Gettnera. Płyta epitafijna bardzo skorodowana przez warunki atmosferyczne i praktycznie nie do odczytania.

Epitafium Anny Lauff † 1750

Epitafium Anny Eleonory Lauff zd. Warkurtz, zmarłej 9 października 1750 roku. Na płycie wspomniani są również pastor Amandus Frentzel oraz jego żona Marie Georgine Jentschen.

Epitafium Amandusa Frentzel oraz jego żony Marie

Podwójne epitafium małżeństwa Frentzel a mianowicie Amandusa Frentzel, tutejszego pastora, urodzonego 1 września 1664 roku. Data śmierci nieczytelna. Ponadto jego żony Marie Georgine Jentschen, która 4 lutego 1688 roku wyszła za mąż za pastora Amandusa Frentzel a zmarła 12 lipca 1723 roku.

Epitafium Samuela Frenzel † 1721

Epitafium Samuela Amandusa Frenzel, syna Amandusa oraz Marie Georgine zd. Jentschen, urodzonego 26 maja 1711 roku a zmarłego 23 sierpnia 1721 roku.

Epitafium NN osoby

Epitafium NN osoby. Płyta całkowicie skorodowana i nie dająca się odczytać.

Epitafium Johanna Kublach † 1680

Epitafium Johanna Kublach, urodzonego 1 października 1632 roku a zmarłego 3 sierpnia 1680 roku w ieku 57 lat.

Pomnik

               
               
               
               

Pomnik pamięci ofiar I wojny światowej z wyrwaną płytą epitafijną.

Zamknij okno